KULAK BURUN BOĞAZ AMELİYATLARI

 


Bademcik Ameliyatı

Kulak burun boğaz alanında en sık yapılan ameliyattır.Tıpta tonsillektomi adıyla geçer.Bademcik ameliyatının gerekli olduğu durumlar :

1-Solunum yollarında tıkanıklığa yol açmaları : Ağız içindeki bademciklerin ileri derecede büyük olması uyku-apne hastalığına ( uyku sırasında çok sık ve uzun süreli olarak solunumun durduğu bir hastalık ) , akciğer problemlerine yol açabilir.

2-Yutma güçlüğüne yol açmaları : Bademcikler ileri derecede büyürse gıda geçişine engel olabilirler

3-Kanser gibi kötü bir hastalık şüphesi varsa : Tek taraflı olarak bir bademciğin büyük olması veya giderek büyümesi durumunda biyopsi amaçlı bademcik alınabilir.

4-Durdurulamayan bademcik kanamalarında

5-Konuşma bozukluğuna yol açıyorsa

6-Tekrarlayan bademcik iltihaplarında : Son bir yılda 7 veya daha fazla , son iki yılda her bir yıl 5 veya daha fazla , son üç yılda her bir yıl 3 veya daha fazla tekrarlayan bademcik iltihabı oluyorsa bademcikler alınır

7-Kronik bademcik iltihabı : Antibiyotik tedavisine cevap vermeyen 6 aydan fazla süre ile boyunda lenf bezi bulunan hastalarda

8-Difteri taşıyıcılarında : Antibiyotik tedavisine rağmen difteri bulaştırıcılığı devam eden hastalarda

9-Bademcik absesi geçiren hastalarda birdaha tekrarlama şansı yüksektir bu yüzden alınabilir.

10-Bademcik iltihabına bağlı romatizmal ateş , böbrek iltihabı gibi hastalıklar gelişmişse

11-Bademciğin tüberküloz hastalığında

12-Sık oluşan bademcik taşlarında

Kesinlikle bademcik ameliyatı yapılmaması gereken durumlar :

1-Kanama-pıhtılaşma ile ilgili problemi olanlar

2-Aspirin gibi kanın pıhtılaşmasını azaltan ilaç kullanımı durumunda ameliyattan 1hafta önce , doğum kontrol hapı kullanımı durumunda ameliyattan en az 4 hafta önce ilaç kullanımı kesilmelidir

3-Bademcikte akut iltihap varsa iltihabın geçmesi beklenir

4-Üç yaşından önce bademcik ameliyatı yapılmaz

5-Çocuk felci salgını olan bölgelerdeki çocuklara yapılmamalıdır.Çocuk felci aşısı yapılanlarlara da ameliyat 6 hafta sonra yapılabilir.

6-Şiddetli kalp ve akciğer hastalığı olanlara , kontrol edilemeyen şeker hastalarına yapılmamalıdır

Ameliyat sonrası karşılaşılabilecek durumlar :

-Kanama : Önemli bir durumdur evde başlarsa hemen hastaneye gidilmelidir , gidene kadar buz emilebilir buzlu suyla gargara yapılabilir.

-Ağrı : Boğazda yutkunma sırasında artan bir ağrı olabilir , ağrı kulağa kadar vurur

-Orta kulak iltihabı : Östaki kanalı denilen orta kulaktan genze doğru açılan kanallar yoluyla mikropların orta kulağa ulaşmasıyla olur

-Akciğerlerle ilgili komplikasyonlar : Ameliyat sırasında hastanın nefes borusuna yerleştirilen yapay solunum yapılmasını sağlayan tüplerin tahrişi sonucu veya yine ameliyat sırasında akciğerlere kan ve bademcik artıklarının kaçması sonucu oluşabilir

-Subakut bakteriel endokardit ( kalp kapaklarını ilgilendiren bir hastalık) : Kalp kapakçıklarında hastalık bulunanlarda bademcik ameliyatı sırasında geçici olarak kana karışan mikropların kalp kapaklarına ulaşıp orada rahatsızlık yapmasıyla oluşur

Ameliyat genel anestezi ile yani hasta uyutularak yapılacaksa ameliyattan 6 saat öncesinden itibaren hiçbirşey yenilmemelidir yine ameliyattan sonra da en az 4 saat birşey yenmemelidir.Ameliyat sonrası hasta bir hafta boyunca yediği içtiği şeylere dikkat etmelidir.Genellikle bademcik ameliyatı sonrası doktor tarafından bir diyet programı hastalara verilir. Özellikle ilk iki gün sadece soğuk süt , su , meyva suyu ve hoşaf verilir.Ağızdan kan tükürülmesi , kırmızı kan gelmesi durumunda doktorla hemen irtibata geçilmeli , hemen hastaneye baş vurulmalıdır.

Başa Dön

Genizeti Ameliyatı

_ Nefes alıp vermeyi bozacak kadar büyüyen geniz eti varlığında ,

_ Büyümüş olan geniz eti nedeniyle genze açılan östaki kanallarının çalışmasının etkilenmesiyle oluşan ve ilaç tedavisine cevap vermeyen orta kulakta sıvı birikmesi durumlarında ,

_ Sinüslerdeki iltihabın boşalmasına engel olarak sürekli ve düzelmeyen sinüzite neden olacak seviyede geniz eti varlığında ,

_ Kronik geniz eti iltihaplarında

geniz eti ameliyatları yapılmalıdır.

-Yarık damaklı hastalarda

-Akut geniz eti iltihabı bulunması durumunda

-Kalp-damar-akciğer rahatsızlıklarında , kontrol altına alınamayan şeker hastalarında

-Kanama pıhtılaşma ile ilgili bozukluğu olanlarda

geniz eti ameliyatı kesinlikle yapılmaz

Ameliyat sonrasında kanama , orta kulak iltihabı , konuşmada değişme gibi durumlarla karşılaşılabilir. Ameliyat sonrası ilk iki gün kesinlikle sert ve katı gıda yenmemeli , soğuk ve sıvı gıda ile beslenilmelidir.Bademcik ameliyatına göre çok daha kısa sürede normal hayata dönülür.

Başa Dön

Kulağa Tüp Takılması

Orta kulaktan genze doğru açılan östaki kanalı dediğimiz kanallar vardır.Bu kanalların iyi çalışmaması durumunda orta kulağa hava gitmez , negatif basınç oluşur , kulak zarında çökme meydana gelir ve orta kulakta sıvı birikmeye başlar.İlaç tedavilerine cevap vermeyen orta kulakta sıvı birikmesi (Seröz Otitis Media) durumlarında kulak zarına tüp yerleştirilir , orta kulağa hava ulaşması ve sıvının dışarı boşalması sağlanır.Çocuklarda en sık geniz eti bulunan veya allerjik bünyesi olanlarda sıvı birikmelerine rastlanır ( Seröz Otit ) İyi tedavi edilmezse orta kulaktaki kemikcikler arasında kireçlenmelere yol açarak ileride kalıcı tipte işitme kayıplarına neden olabilir.

Değişik materyallerden yapılan bu tüpler yine değişik boy ve şekillerde olabilirler.Amacı orta kulağın havalanmasının sağlanmasıdır.

-kronik olarak orta kulakta sıvı toplanması

-Tekrarlayan ortakulak iltihapları

-Başka sebeplerden orta kulakta sıvı toplanmasına bağlı işitme kayıplarında

kulak zarına tüp yerleştirilir.

Genellikle en geç bir yıl içinde takılan tüpler düşer.Düşmezse problem yaratabilir.Gerekirse doktor tarafından çıkartılır.Kulağa tüp yerleştirilen kişiler tüp çıkana kadar kulaklarına kesinlikle su kaçırmamalılardır.Su kaçması durumunda orta kulak iltihabı gelişebilir.

Tüplerin uzun süre kaldığı durumlarda çıkartılınca kulak zarında delik kalabilir.Kulak zarlarında kireçlenmeler oluşabilir.

Başa Dön

Deviasyon Ameliyatı

Burun deliklerinin arasında bulunan ve onları ikiye ayıran , orta hatta bulunan , önde kıkırdak , arkada kemiklerden oluşan yapıya septum denir.Doğum sırasında veya sonradan gelen darbelerle veya kalıtsal olarak septumun yer değiştirmesine veya kırılması sonucu bir tarafa doğru kaymasına septum deviasyonu , burun kemiğinde eğrilik adı verilir.Ameliyat kararını vermek önemlidir.Burun tıkanıklığına kemik eğriliğinin neden olup olmadığının kesinleştirilmesi gereklidir.Burun etlerindeki büyümeler , sonradan et oluşması , geniz bölgesindeki problemler de burun tıkanıklığına yol açabilir.

Kemik eğriliği olan insanlarda kronik boğaz şikayetlerine (farenjit) , kulakla ilgili problemlere , sinüzit gibi rahatsızlıklara , baş ağrısına ve burun kanamalarına rastlanabilir.Bu tür şikayetlerin kemik eğriliğine bağlı olduğu belirlenirse ameliyat şarttır.

Genellikle lokal anestezi tercih edilmesine rağmen genel anestezi de kullanılabilir.Ameliyat sonrası burun içerisine tampon veya stent denilen materyaller yerleştirilir.48 saat sonra çıkartılırlar.Ameliyat sonrası hasta evine çıktığı zaman sırtı yastıklarla desteklenmeli başı yüksekte kalmalı , yattığı oda sıcak olmamalı , çok konuşmamalı ve başını öne eğmemelidir.

Ameliyattan bir hafta sonra burun normal haline döner.Tamponlar çıkarıldıktan iki gün sonra tekrar bir pansuman yapılması uygundur.Burun içerisindeki dokularda yapışıklıklar ve kabuklanmalar olabilir.Erken farkedilen yapışıklıklar çok kolay ve acısız müdehalelerle açılabilir.Eğer iyi kontrol yapılmazsa yapışıklıklar ileride yine burun tıkanıklığına yol açabilir ve cerrahi müdehale gerektirebilir.

Kemik eğriliği ameliyatı estetik burun ameliyatı ile aynı anda yapılabilir.

Kış veya yazın yapılması farketmez.Her iki döneminde kendine has artı ve eksileri vardır.Kışın olunursa soğuk algınlığından korunmak için bir hafta dışarı çıkılmaması uygun olur , yazın ise güneşe çıkmak kanama riskini artırdığı için sakıncalıdır.

Ameliyat sonrası karşılaşılabilecek durumlar :

-Kanama ; tampon kenarlarından olan sızmalar önemli değildir , eğer ağızdan taze kan geliyorsa kanama var demektir ve hemen doktora haber verilmelidir.

-Burun içerisindeki dokularda yapışıklıklar ;Erken farkedilmezlerse ileride müdehale gerektirirler

-Tekrar eğrilmeler , özellikle kıkırdak dokuda oluşabilir

-Burun sırtında çökme ;Burun içerisindeki kıkırdak ve kemik dokudan fazla çıkarılması durumunda olabilir

Başa Dön

Estetik Burun Ameliyatı

Rinoplasti denir.Amaç burundaki şekil bozukluğunu düzeltmektir. Bu işlem yapılırken burun foksiyonlarının korunması da önemlidir.Kemik eğriliği ( deviasyon ) varsa aynı ameliyatta düzeltilebilir. Yüz cerrahisinde tecrübeli bir kulak burun boğaz uzmanının bu ameliyatı yapması daha uygundur. Çünkü burun içerisine kulak burun boğaz doktorları daha hakimdir , estetik görünüş düzeltilirken burnun fonksiyonlarının da korunması gerekmektedir.

Öncelikle hastanın ne istediği ve beklentileri önemlidir.Burnundan duyduğu rahatsızlıkları tek tek anlatmalıdır.Her yüze uygun burun farklı olabilir. Önemli olan hastanın kendi yüzüne en çok uyacak olan burnu yaratmaktır. Ameliyat öncesi doktor ve hasta arasındaki diyalog bu açıdan çok önemlidir.

Ameliyat 1 ila 3 saat arası sürebilir. Ameliyat sonrasında 24 -48 saat kadar burunda tampon bırakılır.Burun sırtında alçıdan , alüminyum veya plastikten bir atel bulunur.

Ameliyat sonrası gözlerde ve yüzde şişmeler ve morarmalar olabilir.Genellikle iki hafta içerisinde bunlar kaybolur.Ameliyat sonrası ağrı duyulmaz. Burun sırtına yerleştirilen alçının üzerinden ıslanmayacak şekilde ilk 48 saat buz uygulanırsa şişlikler daha az olur ve çabuk düzelir.

Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler ;

-Burun sırtına yerleştirilen alçı veya apereyin gevşememesi için az konuşulmalı , az hareket edilmeli , sıcak ortamda bulunulmamalı (terlememek için ) , banyo yapılmamalıdır

-Güneş ve sıcaktan kaçınmalı , hem kanama riskini artırır hemde şiliklerde artma yapar

-Ameliyat sonrası 6 ay kadar gözlük kullanılmamalı , daha sonra da oldukça hafif çerçeve tercih edilmeli

Başa Dön

Sinüzit Ameliyatları

-Kronik sinüzitlerde

-Sık sık tekrarlayan akut sinüzitlerde

-Yeterli ve uygun tedaviye cevap vermeyen akut sinüzitlerde

-Sinüzit komplikasyonları geliştiyse

ameliyat gereklidir

Günümüzde artık sinüzit ameliyatları kameralı sistemlerle yapılmakta ve Fonksiyonel Endoskopik Sinüs cerrahisi olarak adlandırılmaktadır.Prensip sinüzite neden olan anatomik bozuklukları minimal girişimlerle ortadan kaldırmak ve burun fonksiyonlarının bozulmamasına özen göstermektir.Ameliyat sırasında kameralar kullanılarak sinüs denilen yüz kemikleri içindeki boşluklardan burun içine açılan sinüs ağızlarının önleri açılır ve genişletilir.Böylece sinüsler içerisindeki iltihabın rahatça boşalması ve sinüs içerisine hava girmesi sağlanmış olur.

Lokal veya genel anestezi ile yapılabilir.Ameliyat sırasında veya sonrasında karşılaşılabilecek durumlar ;

-Kanama

-Beyin sıvısında kaçak oluşması

-Gözle ilgili sorunlar

-Burun içerisindeki dokularda yapışıklıklar

-Genel anestezi riskleri

Endoskopik sinüs cerrahisi uygulanan hastaların ameliyat sonrası dikkat etmeleri gereken durumlar ;

-Hasta ilk 48 saat sümkürmemelidir

-Kanama veya burnunun ucundan başını öne eğdiğinde su gibi bir akıntının gelmesi gibi bir durumda hemen doktoruyla irtibata geçmelidir

-Genellikle 1. Ve 4. Gün doktor tarafından görülerek burun içerisindeki kan pıhtıları falan temizlenir , son dönemlerde artık bu temizleme işlemi fazla yapılmamaya başlanmıştır

-Hastaya kortizonlu damlalar verilebilir

-Tuzlu su içeren solusyonlarla hastanın burnunu kendi kendine temizlemesi öğütlenir

Günümüzde , eski klasik yöntem olarak bilinen (Caldwell-Lucc Ameliyatı) , yanağın altından dişlerin üzerinden kemik dokusunu kırıp sinüse ulaşıp buradan sinüsün içerisindeki iltihabı boşaltma işlemleri çok nadiren bazı hastalarda gerekmektedir.Bu tür ameliyatlardan sonra yüzde, yanakta şişme olmaktadır .Şişmeye engel olabilmek için ameliyat sonrası 24 saat yanağa buz uygulanması gerekmektedir.Bu tür ameliyatlardan sonra yanağın o bölgesinde yüzde his kayıpları veya dar bir alanda ağrı , sızlama gibi şikayetler uzun süre devam edebilmektedir.Kemiğin kırıldığı bölgedeki sinirin hasarına bağlı olarak bu tür şikayetler olabilmektedir.

Başa Dön

Kulak Ameliyatları

Kronik orta kulak iltihaplarında uygulanan ameliyatlar ;

-İlaç tedavilerine cevap vermeyan kronik orta kulak iltihaplarında

-Orta kulakta iltihap sonucu kolesteatom ( dış kulak yolu cildinden kaynaklanan , orta ve iç kulağa doğru ilerleyerek çevre dokuları tahrip eden oluşum ) veya osteomiyelit ( kemik iltihabı ) gibi geri dönüşümü olmayan durumların ortaya çıkması durumunda

-Kronik orta kulak iltihabına bağlı komlikasyonların gelişmesi durumunda ( Menenjit , bazı kan damarlarında pıhtı oluşması ( lateral sinüs trombozu ) , beyin dokusunda ve onu örten tabakanın altında veya üzerinde abse gelişmesi , yüz felci ,iç kulağa iltihabın ulaşması ( labirentit ), kulak kemiklerinin içinde apse oluşması gibi durumlar )

Kronik orta kulak iltihabında ameliyat öncesi en az 3 ay ilaç tedavisi uygulanması gerekmektedir.Bu süre zarfında kulak kurutulmaya çalışılarak ameliyatın başarı şansı artırılır.İlaç tedavisi ile akıntı kurutulursa ‘Mirengoplasti’ , ‘Timpanoplasti’ olarak adlandırılan kulak ameliyatları yapılır.Kolesteatom gelişmemiş olan fakat akıntısı durdurulamayan kulaklarda ise ‘‘Timpanomastoidektomi’’ denilen kulak ameliyatı uygulanır.Kolesteatom oluştuysa büyüklüğüne göre ‘Radikal Mastoidektomi’ , ‘Modifiye Radikal Mastoidektomi’ olarak adlandırılan ameliyatlar yapılır.

Çocuklada cerrahi tedavi puberte ( olgunluk çağının başlangıcı) çağına kadar ertelenebilir.Bu hem ameliyat sonrası pansumanlara uyum göstermesi , hem de üst solunum yolu enfeksiyonlarının azalması nedeniyle cerrahi tedavideki başarı şansının artması nedeniyledir.

Ameliyat öncesi 3 ay ilaç tedavisi uygulanarak kulak akıntısı kurutulmaya çalışılır.Östaki kanallarının açık kalması sağlanırsa ameliyatın başarı şansı artar.Burun , sinüs ve geniz bölgesindeki iltihabi olaylar ameliyat öncesinde tedavi edilmelidir.

Lokal veya genel anestezi altında yapılabilir.

Radikal Mastoidektomi ameliyatı ; İltihabi olay çok yaygınsa , kolesteatom oluşumu çok büyükse , komplikasyonlar gelişmişse yapılır.Bu ameliyatta dış kulak yolu , orta kulak ve kulak kemiklerinin içindeki hava boşlukları birleştirilerek tek bir boşluk oluşturulur.Kulak zarı ve çekiç ve örs kemikleri çıkartılır.Östaki kanalı kapatılır.Amaç iltihabi olayı ortadan kaldırmaktır işitmenin korunmasına dikkat edilmez

Modifiye Radikal Mastoidektomi ; Farklı olarak kulak zarı ve kemikcikler çıkarılmaz , östaki kanalı kapatılmaz.İşitmenin en azından korunabileceği hastalara uygulanır.

Timpanoplasti ; Hem ortakulaktaki iltihabın temizlenmesi hem de işitmenin düzeltilmesi amaçlanır.Kulak zarındaki delik kapatılır kemik zincirin çalışması sağlanır , eğer kemikcikler iltihap sonucu aşınmışsa yerlerine protezler konur.

Otoskleroz ameliyatları ( Stapedektomi , Stapedotomi ) ;

Otosklerozlu hastada işitme testi sonucunda hava yolu ile kemik yolu arasında 35-40 dB fark varsa ameliyat uygulanır.Konuşmayı algılama eşiği düşükse ve baş dönmeleri varsa ameliyat yapılmaz.Otosklerozlu kulak daha iyi duyuyorsa ameliyat yapılmaz.Her iki kulakta da otoskleroz varsa daha kötü olan ameliyat edilir.Bir yıl sonra öteki yapılır.Son günlerde üst solunum yolu enfeksiyonu geçirildiyse ertelenir.Ameliyat lokal anestezi ile yapılır.Orta kulakta kireçlenen üzengi kemiği çıkartılıp yerine protez yerleştirilir

Başa Dön

 
Kaynak Dr.kbb.com   OP.  DR.  Serhat ÖZKAN